Pierwsza w Europie i druga na świecie, przełomowo ustanawiająca sposób organizacji państwa. Wreszcie, pomimo upływu 233 lat od jej uchwalenia – uniwersalna w swoich przesłaniach. Konstytucja 3 Maja – zmieniła oblicze Polski. Dzisiaj w Krakowie uroczyście obchodzono rocznicę jej uchwalenia. Gospodarzem wydarzeń był wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.
Najstarsze polskie święto narodowe
– Być może nie wszyscy wiedzą, że Narodowe Święto Trzeciego Maja uchwalone zostało w 1919 r. Niedługo po odzyskaniu przez Polskę niepodległości uznano, że właśnie to wydarzenie należy podnieść do rangi święta narodowego. Zakazane w czasie istnienia PRL, powróciło do kalendarza ważnych wydarzeń w 1990 r. Niesiemy tę wyjątkową radość i nadzieję, które towarzyszyły polskiemu społeczeństwu w 1791 r., pokazując, że jedność jest naszą siłą – mówi wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.
Pamiętamy skąd pochodzimy
– Wśród architektów ustawy rządowej uchwalonej w 1791 r. był Hugo Kołłątaj. W Krakowie nie brakuje odniesień do tej wyjątkowej postaci. Dlatego obchody Narodowego Święta Trzeciego Maja rozpoczynamy od złożenia kwiatów pod jego pomnikiem znajdującym się przy ul. św. Anny. W ten symboliczny sposób podkreślamy, że pamiętamy, skąd pochodzimy, skąd wywodzi się kształt dzisiejszej Polski – mówi wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.
Następnie wojewoda złożył kwiaty pod Pomnikiem Żołnierzy Polski Walczącej na Powiślu.
Z myślą o Ojczyźnie
O godz. 10.00 w Katedrze św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Wacława Męczennika na Wawelu rozpoczęła się msza święta w intencji Ojczyzny. Zgromadziła ona przedstawicieli władz rządowych i samorządowych, kombatantów, członków korpusu konsularno-dyplomatycznego, służb mundurowych i mieszkańców oraz gości przebywających w Małopolsce.
Eucharystii przewodniczył metropolita krakowski ks. arcybiskup Marek Jędraszewski.
Tuż po jej zakończeniu, na wawelskim wzgórzu uformował się pochód patriotyczny. Na chętnych czekały także przygotowane przez Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie – flagi państwowe.
Pochód patriotyczny na Trakcie Królewskim
Spod dawnej siedziby królów Polski pochód przeszedł Traktem Królewskim aż do placu Jana Matejki. Po drodze zatrzymał się przed Krzyżem Katyńskim na placu im. o. Adama Studzińskiego, gdzie poszczególne delegacje złożyły kwiaty.
W przemarszu udział wzięły: formacje konne, grupy rekonstrukcyjne, orkiestra wojskowa, kompanie reprezentacyjne służb mundurowych i umundurowanych, przedstawiciele klas mundurowych, poczty sztandarowe i Bractwo Kurkowe, a także zgromadzeni licznie mieszkańcy i goście przebywający w stolicy naszego województwa.
Wśród blisko czterdziestu koni wraz z jeźdźcami podziwiać można było reprezentantów: Małopolskiego Klubu Rekreacji i Turystyki Konnej im. 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich w barwach turkusowych 21 Pułku Ułanów Nadwiślańskich, Krakowskiego Szwadronu Ułanów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w mundurach historycznych Księstwa Warszawskiego, Szwadronu Kawalerii Ochotniczej w mundurach kawalerii 8 Pułku Ułanów księcia Józefa Poniatowskiego. Obecny był także pułkownik kawalerii Włodzimierz Wowa Brodecki w mundurze pułkownika kawalerii, który 40 lat temu prowadził konno defiladę na Pierwszym Światowym Meetingu Pokoju z udziałem wszystkich państw, które brały udział w bitwie pod Monte Casino.
Obecna była grupa rekonstrukcyjna z XVII wieku Podolskiego Regimentu Odprzodowego w strojach historycznych.
Stańcie do apelu! Chwała Bohaterom!
Dalsza część uroczystości miała miejsce na placu Jana Matejki. To tu, przed Grobem Nieznanego Żołnierza, odśpiewany został hymn narodowy. Wykonana została salwa honorowa i dokonano uroczystej zamiany warty. Odczytany został także Apel Pamięci.
– Wspominamy tych, którzy budowali wielkość naszej Ojczyzny. To właśnie ich nazwiska przywoływane są podczas uroczystości. To im oddajemy cześć, mówiąc: Chwała Bohaterom! To spuściznę ich pracy chcemy nieść i podtrzymywać idee, którym byli wierni. Przypominają nam także o wartości, jaką jest wolność i demokracja. To one zapadają szczególnie w nasze serca w dniu, kiedy wspominamy uchwalenie pierwszej w Europie ustawy zasadniczej – mówi wojewoda.
Oddani swojemu powołaniu
W dalszej części uroczystości wojewoda Krzysztof Jan Klęczar wręczył na placu Jana Matejki odznaczenia państwowe.
Odznaczenia nadane zostały przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę.
Za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej, dydaktycznej i wdrożeniowej oraz za popularyzowanie polskiej myśli naukowej na świecie i wkład w rozwój międzynarodowej współpracy naukowej, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski uhonorowani zostali: Pan Czesław Kapusta oraz Pani Barbara Sieklucka.
Za zasługi w działalności społecznej i charytatywnej Złotym Krzyżem Zasługi po raz drugi, odznaczona została Pani Krystyna Wierciak.
Brązowym Krzyżem Zasługi, za zasługi w działalności na rzecz społeczności lokalnej, wyróżniona została Pani Anna Piotrowska.
Ponadto, za zasługi w działalności społecznej, za wkład w upamiętnianie historii Polski, Brązowym Krzyżem Zasługi odznaczeni zostali: Pan Janusz Kozłowski, Pani Maria Mikołajek, Pan Jacek Stawoski i Pan Andrzej Prus-Bugayski.
– Święto Narodowe Trzeciego Maja to jedna z tych wyjątkowych okazji, która pozwala w szerszym gronie, przy pięknej oprawie, uhonorować szczególnie zasłużonych. To także forma podziękowania za trud ponoszonej pracy i troskę o codzienne, sumienne realizowanie swojego powołania życiowego. Jestem przekonany, że wspomnienia z tej uroczystości staną się również impulsem do dalszych działań – mówi wojewoda Krzysztof Jan Klęczar.
Biało-czerwona rodzina bogatsza o 8 nowych obywateli
Zgodnie z tradycją, 3 maja do biało-czerwonej rodziny dołączają nowi obywatele. Wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar wręczył akty nabycia obywatelstwa polskiego 7 osobom dorosłym i 1 dziecku. Osoby te uzyskały obywatelstwo polskie na mocy postanowienia Prezydenta RP lub decyzji Wojewody Małopolskiego.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami Prezydent RP może nadać cudzoziemcowi obywatelstwo polskie na jego wniosek. Nadanie obywatelstwa polskiego małoletniemu cudzoziemcowi następuje na wniosek jego przedstawicieli ustawowych. Nadanie obywatelstwa polskiego rodzicom obejmuje małoletniego pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Nadanie obywatelstwa dzieciom, które ukończyły 16. rok życia, następuje jedynie za ich zgodą.
Osoby, które otrzymały decyzję Wojewody Małopolskiego uznającą za obywatela polskiego, musiały spełnić przesłanki wskazane w ustawie o obywatelstwie polskim, m.in. przebywać w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt stały, udokumentować znajomość języka polskiego, posiadać stałe i regularne źródło dochodu oraz tytuł prawny do lokalu lub też być osobą polskiego pochodzenia.
Nowi polscy obywatele, którzy odebrali dzisiaj akty nabycia obywatelstwa polskiego, pochodzą z: Białorusi, Brazylii, Rumunii, Tunezji, Ukrainy i Włoch.
Defilada ulicą Basztową
Zwieńczeniem uroczystości tego dnia jest defilada. Wzdłuż ulicy Basztowej w Krakowie tłumnie zgromadzili się Krakowianie i przybyli goście. Jak zwykle największe emocje towarzyszyły najmłodszym, którzy radośnie wiwatowali do prezentujących się uczestników przemarszu.
W pierwszej kolejności podziwiać można było ponownie orkiestrę wojskową, kompanie honorowe i formacje konne wraz z grupami rekonstrukcyjnymi.
Następnie zaprezentowały się pojazdy reprezentacyjne służb mundurowych. Do uroczystej defilady pojazdy wystawiły: Wojsko Polskie, Karpacki Oddział Straży Granicznej w Nowym Sączu, Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie, Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie, Komenda Wojewódzka Policji w Krakowie, Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Krakowie, Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Krakowie.
Zaprezentowano między innymi: terenowe samochody patrolowe z napędem na cztery koła, pojazd specjalny z wyposażeniem pirotechnicznym, więźniarkę do przewozu 17 osób pozbawionych wolności, policyjne motocykle, lekki samochód rozpoznawczo-ratowniczy wyposażony w statek powietrzny, kamerę termowizyjną i kamerę HD, łódź motorową holowaną za pojazdem terenowym napędzanym na cztery koła, lekki transporter opancerzony przeznaczony do wykonywania zadań specjalnych przez funkcjonariuszy Samodzielnego Pododdziału Kontrterrorystycznego Policji, specjalny pojazd Wojewódzkiej Inspekcji Transportu Drogowego wyposażony w system paneli fotowoltaicznych i specjalistyczny sprzęt kontrolno-pomiarowy.
– Chciałbym w tym miejscu w sposób szczególny podziękować wszystkim tym, którzy przez kolejne lata, a także tym, którzy również i dziś troszczą się o bezpieczeństwo naszej Ojczyzny – służbom mundurowym, harcerzom. Również samorządowcom, bo przecież to Konstytucja 3 Maja po raz pierwszy dała możliwość stworzenia samorządu – mówi wojewoda Klęczar.
Święto radości i dumy narodowej
– Święto Narodowe Trzeciego Maja to święto radosne. To święto, które pięknie wpisało się w polską tradycję, które jest obchodzone we wszystkich wioskach, miastach i miasteczkach. Pozwala ono wspólnie razem odczuwać dumę z naszej polskości. Integruje rodziny i w piękny sposób ukazuje turystom nasze przywiązanie do barw narodowych i do historii naszej Ojczyzny. Wreszcie, uwydatnia entuzjazm patriotyczny społeczeństwa dojrzałego i odpowiedzialnego za kształtowanie losów swojej Ojczyzny – podsumowuje wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar.
Specjalnie z okazji obchodzonego święta, Małopolski Urząd Wojewódzki w Krakowie przygotował biało-czerwone stoisko, które znalazło się przy Barbakanie. Podzieliliśmy się z odwiedzającymi m.in. wiatraczkami i małymi flagami.
Ogromną popularnością cieszyła się także tradycyjna wojskowa grochówka.