1 września w całej Polsce rozpoczął się Powszechny Spis Rolny, największe i najważniejsze badanie, którego wyniki posłużą do opracowania programów rozwojowych rolnictwa i obszarów wiejskich oraz dostarczą szczegółowych informacji o sytuacji społecznej, demograficznej i ekonomicznej rolników. W październiku w województwie małopolskim pracę rozpocznie 550 rachmistrzów spisowych, którzy pomogą rolnikom wypełnić obowiązek spisowy, a z uwagi na sytuację epidemiczną będą kontaktować się z nimi przede wszystkim telefonicznie. Obowiązkowy spis rolny, który obejmuje ponad 1,5 mln gospodarstw rolnych w całym kraju potrwa do 30 listopada.

W jakim celu przeprowadzane są spisy rolne? Jakie są możliwe metody? Kto podlega temu badaniu? Jakich pytań rolnicy mogą się spodziewać? Między innymi te kwestie wyjaśnili podczas briefingu prasowego wojewódzki komisarz spisowy – wojewoda małopolski Łukasz Kmita oraz zastępca wojewódzkiego komisarza spisowego – dyrektor Urzędu Statystycznego w Krakowie Agnieszka Szlubowska.

– Dziękuję wszystkim rolnikom, którzy do tej pory wzięli udział w Powszechnym Spisie Rolnym i proszę pozostałych o zaangażowanie się w to przedsięwzięcie. To wyraz naszej odpowiedzialności, a w konsekwencji również troski o kondycję polskiego rolnictwa. Pozyskane dane pozwolą nakreślić właściwe kierunki rozwoju obszarów wiejskich w Małopolsce, co jest szczególnie istotne. Spis Rolny prowadzony jest w szczególnych warunkach. Dziękuję wszystkim, którzy pracowali nad poszerzeniem katalogu jego form, tak aby dostosować je do aktualnej sytuacji epidemicznej. To jeden z obszarów, w którym wyraźnie widać elastyczne i konstruktywne działanie organów państwa podczas epidemii – mówi wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

1 października dla wielu osób to początek nowego roku akademickiego, a dla rolników w całym kraju to rozpoczęcie drugiego miesiąca Powszechnego Spisu Rolnego. Do tej pory spisało się 13 tys. gospodarstw rolnych w Małopolsce, co stanowi około 9% wszystkich gospodarstw w naszym województwie.

Apelujemy, aby wszyscy rolnicy w województwie wzięli udział w spisie rolnym, udzielili dokładnych, wyczerpujących i zgodnych z prawdą odpowiedzi.

– Informacje zebrane w spisie będą podstawą do kreowania polityk rolnych i społecznych tak ważnych dla rozwoju polskiej wsi – podkreśla Agnieszka Szlubowska, dyrektor Urzędu Statystycznego w Krakowie.

Powszechny Spis Rolny jest realizowany jako badanie pełne, skierowane obligatoryjnie z mocy ustawy do wszystkich użytkowników gospodarstw rolnych, osób fizycznych oraz osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. Zakres, formę i tryb przeprowadzenia spisu, tryb prac związanych z przygotowaniem i opracowaniem wyników spisu reguluje ustawa o powszechnym spisie rolnym. Udział w spisie jest obowiązkowy, a brak udziału w nim może skutkować nałożeniem kary grzywny, określonej w ustawie o statystyce publicznej.

Obowiązek realizacji spisów nakłada na państwa członkowskie Unii Europejskiej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady, jak również wynika z rekomendacji FAO, zawartych w dokumencie “Światowy program spisów rolnych rundy 2020 r.” W państwach członkowskich ONZ to pełne badanie jest realizowane raz na 10 lat i obejmuje wszystkie gospodarstwa rolne. Poprzedni Powszechny Spis Rolny odbył się w Polsce w 2010 r.

Najważniejsze cele Powszechnego Spisu Rolnego:

•    Zapewnienie bazy informacyjnej o gospodarstwach rolnych i związanych z nimi gospodarstwach domowych.
•    Dostarczenie informacji niezbędnych do planowania polityki żywnościowej, trendów hodowli zwierząt gospodarskich, struktury zasiewów upraw rolnych.
•    Analiza zmian jakie zaszły w rolnictwie na przestrzeni ostatnich 10 lat.
•    Wykonanie zobowiązań Polski w zakresie dostarczenia informacji na potrzeby organizacji międzynarodowych.
•    Aktualizacja statystycznego rejestru gospodarstw rolnych i przygotowanie operatów do pogłębionych badań reprezentacyjnych z zakresu rolnictwa w kolejnych latach.

Metody udziału w Powszechnym Spisie Rolnym:

Główny Urząd Statystyczny odpowiedzialny za przeprowadzenie badania przygotował różnorodne instrumentarium, umożliwiające rolnikom bezpieczną realizację obowiązku w czasie epidemii. Podstawową i obowiązkową metodą realizacji jest samospis internetowy, przeprowadzony za pośrednictwem interaktywnej aplikacji dostępnej na stronie internetowej pod adresem http://spisrolny.gov.pl. Rolnicy, którzy nie poosiadają dostępu do Internetu lub mają trudności z wypełnieniem formularza on-line mogą skorzystać z formy samospisu przez telefon, dzwoniąc na infolinię pod numer telefonu:  22 279 99 99. W każdym urzędzie gminy oraz w urzędzie statystycznym są dodatkowo udostępnione w godzinach pracy stanowiska komputerowe, gdzie rolnicy mogą się spisać. W ramach metod uzupełniających z osobami, które nie spiszą się samodzielnie będą kontaktować się rachmistrzowie spisowi, przede wszystkim telefonicznie, a jeśli pozwoli na to sytuacja epidemiczna również bezpośrednio z zachowaniem reżimu sanitarnego. Jeżeli z użytkownikiem gospodarstwa skontaktuje się rachmistrz spisowy, rolnik ma obowiązek udzielić mu odpowiedzi na pytania z formularza spisowego.

Dane zbierane w trakcie spisu

Dokładny zakres informacji zbieranych w PSR 2020 dostępny jest w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o powszechnym spisie rolnym w 2020 r. (Dz.U. z 2019 r., poz. 1728).

Są to przede wszystkim informacje dotyczące:
•    Użytkowników gospodarstw rolnych,
•    Rodzaju użytkowanych gruntów,
•    Powierzchni użytkowanych gruntów,
•    Zużycia nawozów mineralnych i organicznych,
•    Pogłowia zwierząt gospodarskich według grup wiekowo-użytkowych,
•    Rodzaju budynków gospodarskich,
•    Liczby maszyn i urządzeń w gospodarstwie rolnym,
•    Nakładu pracy w gospodarstwie rolnym użytkownika i członków jego gospodarstwa domowego oraz pracowników najemnych.

Bezpieczeństwo danych

Spisy, tak jak wszystkie prowadzone przez Główny Urząd Statystyczny badania, są realizowane z zachowaniem wysokich standardów bezpieczeństwa, w oparciu o nowoczesne techniki przetwarzania danych. Statystyka publiczna zapewnia pełną ochronę gromadzonych informacji.

Osoby wykonujące prace spisowe są zobowiązane do przestrzegania tajemnicy statystycznej. Przed przystąpieniem do pracy rachmistrzowie są pouczani o istocie tajemnicy statystycznej i sankcjach za jej niedotrzymanie. Następnie na ręce Wojewódzkiego Komisarza Spisowego składają pisemne przyrzeczenie następującej treści: „Przyrzekam, że będę wykonywać swoje prace na rzecz statystyki publicznej z całą rzetelnością, zgodnie z etyką zawodową statystyka, a poznane w czasie ich wykonywania dane jednostkowe zachowam w tajemnicy wobec osób trzecich”.

Dane pozyskane podczas spisów mogą być wykorzystywane wyłącznie do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do aktualizacji operatów do badań statystycznych prowadzonych przez służby statystyki publicznej. Udostępnianie lub wykorzystywanie danych uzyskanych w spisach dla innych niż podane celów jest zabronione, pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Tożsamość rachmistrza spisowego można każdorazowo zweryfikować, dzwoniąc na infolinię spisową lub na stronie internetowej podając jego imię, nazwisko i numer identyfikatora.

Dodatkowe informacje

W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości dotyczących spisu rolnego można zadzwonić na infolinię spisową pod numer telefonu: 22 279 99 99, gdzie konsultanci urzędów statystycznych są dostępni we wszystkie dni tygodnia od godziny 8:00 do 20:00.

Bieżące informacje o spisie rolnym można również znaleźć na stronie https://spisrolny.gov.pl.

PSR 2020 [prezentacja]

PSR 2020 [ulotka]

PSR 2020 [infografika]