Otrzymaliśmy następujące pytanie prasowe:

Przesyłam zapytania odnośnie do tematu nieodpłatnej pomocy prawnej. 

1. Czy program ten cieszy się zainteresowaniem? Może jakieś dane, ile osób skorzystało z pomocy prawnej w ubiegłym roku w regionie tarnowskim? 

2. Jak skorzystać z takiej pomocy? 

3. Ile jest punktów w woj. małopolskim, gdzie można uzyskać nieodpłatnie pomoc prawną? 

4. Czy są przewidywane jakieś zmiany, w tym programie?. 

Oto nasza odpowiedź: 

Zadania z zakresu udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej, świadczeniu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz edukacji prawnej są zadaniami zleconymi powiatom. Zadania te powiat realizuje w porozumieniu z gminami położonymi na jego obszarze bądź samodzielnie (art. 8 ust. 1 ustawy NPP). 

1. Dane dotyczące osób, które skorzystały z pomocy prawnej w roku 2019 w regionie tarnowskim: 

Jak wynika z danych statystycznych (kwartalnych) przedkładanych przez powiaty do Wojewody Małopolskiego, z powiatów obejmujących region tarnowski, tj. powiat bocheński, brzeski, dąbrowski, gorlicki, tarnowski i miasto Tarnów, w 2019 r. we wskazanych powiatach udzielone zostały łącznie 7973 porady prawne w 26 punktach.

Dla porównania w 2018 r. udzielonych było 7309 porad, tak więc w tym zakresie nastąpił wzrost o 9%, porównując te dwa lata.

Przedział wiekowy osób korzystających z porad prawnych w roku ubiegłym przedstawiamy w tabeli:

Tabela 

2. Kto może korzystać z darmowych porad prawnych (jak korzystać z pomocy)? 

Każda osoba fizyczna, która złoży oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

W myśl bowiem art. 4 ustawy z 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskiego oraz edukacji prawnej (Dz. U. z 2019 r., poz. 294

ze zm.), nieodpłatna pomoc prawna i nieodpłatne poradnictwo obywatelskie (obejmuje ono działania dostosowane do indywidualnej sytuacji uprawnionego, w szczególności obejmuje porady dla osób zadłużonych i porady zakresu spraw mieszkaniowych oraz zabezpieczenia społecznego), przysługuje osobie uprawnionej, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

Zostaje to wyrażone w formie oświadczenia składanego przez osobę ubiegającą się o uzyskanie porady prawnej.

Osoba chcąca skorzystać z porady prawnej winna dokonać telefonicznego zgłoszenia pod numerem telefonu uruchomionym przez dany powiat (możliwe są również zgłoszenia dokonywane za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej).

Informacje o numerze telefonu, pod którym możliwe jest umówienie wizyty w celu uzyskania porady prawnej, a także informacje o adresach i godzinach funkcjonowania punktów pomocy prawnej – znajdują się m.in. na stronie urzędowej poszczególnych powiatów.

Adresy i godziny działalności punktów NPP/NPO na obszarze danego powiatu zamieszczone są nadto na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości: https://darmowapomocprawna.ms.gov.pl/pl/mapa-punktow/

3. Ile jest punktów w województwie małopolskim, gdzie można uzyskać nieodpłatnie pomoc prawną? 

Aktualnie, tj. od 2020 r., na obszarze województwa małopolskiego są 134 punkty pomocy prawnej.

W roku ubiegłym były 135 punktów – na obszarze powiatu olkuskiego liczbę punktów zmniejszono z 5 do 4.

4. Czy są przewidywane jakieś zmiany w programie regulującym nieodpłatną pomoc prawną?  

Aktualnie nie są sygnalizowane zmiany w systemie darmowej pomocy prawnej. Duże zmiany wprowadzone zostały w następstwie uchwalonej 15 czerwca 2018 r. przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustawy o zmianie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej i edukacji prawnej oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ta została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 1 sierpnia 2018 r. pod poz. 1467. Wprowadziła ona możliwość uzyskania w istniejących punktach porad prawnych nowych usług, tj. nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i nieodpłatnej mediacji (mediacja będzie wprowadzana stopniowo – fakultatywnie funkcjonowała w 2019 r., a obligatoryjnie od roku bieżącego).

Spośród najważniejszych zmian wprowadzonych jednolicie w systemie darmowej pomocy prawnej z początkiem 2019 r. i aktualnie obowiązujących należy w głównej mierze wskazać:

• rozszerzenie katalogu beneficjentów oraz zakresu oferowanych usług (od 2019 r. do uzyskania pomocy uprawniona będzie każda osoba fizyczna, która złoży oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej; w kwestii poszerzenia usług przewidziano m.in. sporządzanie projektu pisma w miejsce dotychczasowego „udzielania pomocy w sporządzaniu projektu pisma”),

• ułatwienie dostępu do usług osobom, które ze względu na swój stan zdrowia nie będą w stanie przybyć osobiście na wizytę (wprowadzanie wizyt w miejscu zamieszkania oraz udzielanie porad za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość),

• usprawnienie funkcjonowania punktów, w których jest ona udzielana (możliwość specjalizacji danego punktu NPP lub pojedynczych dyżurów, poprzez podanie albo dziedziny i tematyki, np. porady z zakresu prawa lokalowego, albo wskazania grupy uprawnionych, np. poradnictwa dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów. uruchomienie nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz nieodpłatnej mediacji).