Otrzymaliśmy następujące pytanie prasowe:
Mam kilka pytań dotyczących nowelizacji przepisów obowiązujących od 4 października dotyczących zasad prowadzenia domów opieki. Chodzi o nowelizację ustawy z 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. Nowela wprowadza nowe wymagania dotyczące personelu, wyższe kary finansowe za prowadzenie domów opieki bez zezwolenia, ale także reguluje zasady na jakich można odmówić podopiecznemu wyjścia poza teren placówki.
Jak państwo oceniają te nowe przepisy, czy one faktycznie pomogą w walce z nielegalnie, bez zezwolenia prowadzonymi placówkami?
Ile domów opieki jest prowadzonych w Małopolsce? Ile może takich placówek być prowadzonych bez wymaganego zezwolenia (chodzi o rząd wielkości)? Czy wiele nowych takich placówek jest zakładanych, ile średnio rocznie?
Jak Państwo oceniają przepisy dotyczące np. wymogu posiadania windy, zatrudnienia dodatkowego personelu czy ograniczenia dotyczące ilości liczby podopiecznych?
Oto nasza odpowiedź:
Nowelizacja wprowadza nowe regulacje w zakresie przedmiotu kontroli i sankcji wobec podmiotów prowadzących placówki bez zezwolenia wojewody. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego został zobowiązany do prowadzenia wykazu nałożonych kar pieniężnych. Dane z wykazu będą udostępniane wojewodom celem prowadzenia postępowań w zakresie nałożenia kary lub wydania albo cofnięcia zezwolenia na prowadzenie placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku. Ponadto w zmianach do ustawy doprecyzowany został tryb cofnięcia zezwolenia na prowadzenie placówki.
Wprowadzone zmiany w ustawie mają na celu poprawę skuteczności stosowania sankcji nakładanych na podmioty prowadzące placówki bez zezwolenia, a także bez wątpienia poprawę warunków pobytu osób przebywających w legalnie działających placówkach.
W Małopolsce prowadzonych jest 51 placówek całodobowej opieki – z czego 39 to placówki funkcjonujące w oparciu o działalność gospodarczą, natomiast 12 to placówki funkcjonujące w oparciu o działalność statutową. W 2019 roku wydano 4 decyzje zezwalające na prowadzenie placówek. W 2018 roku również wydano 4 decyzje.
W 2019 roku Wydział Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie powziął informację o jednej placówce prowadzonej bez zezwolenia. Zgodnie z art. 130 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej na podmiot została nałożona kara.
Wprowadzenie wymogu w zakresie kwalifikacji personelu opiekuńczego zatrudnionego w placówce całodobowej opieki, a także wymogu minimalnego zatrudnienia pracowników niewątpliwie wpłynie na jakość świadczonych usług oraz opieki, zwiększając poczucie bezpieczeństwa osób starszych i niepełnosprawnych przebywających w tych placówkach.
Określenie maksymalnej liczby osób, które mogą być umieszczone w placówce, wynika z troski o zapewnienie mieszkańcom odpowiednich warunków pobytu i poszanowania podmiotowości tych osób. Podobne ograniczenie obowiązuje już domy pomocy społecznej. Niewątpliwie w mniejszych placówkach mieszkańcy nie są anonimowi, a warunki zbliżone do domowych.
Doprecyzowując warunki, które musi spełniać placówka mieszcząca się w budynku wielokondygnacyjnym, poprzez wprowadzenie do ustawy o pomocy społecznej pojęcia dźwigu osobowego oraz wymogu w zakresie usytuowania pomieszczeń ogólnodostępnych – umożliwiono mieszkańcom bezpieczne korzystanie z tych pomieszczeń.