Otrzymaliśmy następujące pytanie prasowe:
Zwracam się z prośbą o udzielenie mi informacji na temat suszy w rolnictwie w woj. małopolskim. Czy powołano komisje, mające na celu zbadanie strat - jeśli tak, to ile wniosków przyjęto, z jakich regionów, ile takich komisji jest? Czy są już jakiekolwiek szacunki, dotyczące wysokości strat - jeśli nie, to jaki jest ich przewidziany termin? 

Oto nasza odpowiedź:
Zjawisko suszy rolniczej – na zlecenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – jest od 2009 r. monitorowane przez Instytut Upraw Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach (dalej: IUNG-PIB), który raportuje to zjawisko w okresie od 21 marca do 30 września, w oparciu o spadek wskaźnika niedoboru wody w glebie, tj.  Klimatycznego Bilansu Wodnego (dalej: KBW), określonego dla poszczególnych grup upraw i kategorii glebowych.
Województwo małopolskie ze względu na położenie i niski udział procentowy gleb lekkich, tj. kategorii I i II, szkody spowodowane suszą rolniczą będzie odczuwało w dużo mniejszym stopniu niż większość województw w kraju.
W 2019 roku, zgodnie z raportami dekadowymi nr I - VII opublikowanymi przez IUNG-PIB nie odnotowano na terenie województwa małopolskiego spadku wartości klimatycznego bilansu wodnego poniżej wartości krytycznych, które stanowią podstawę do uznania wystąpienia na terenie naszego województwa suszy rolniczej. W związku z powyższym, zgodnie z wytycznymi MRiRW, brak było podstaw do podjęcia działań przez Komisję  powołaną przez Wojewodę Małopolskiego do spraw szacowania szkód.
Zgodnie z ostatnim raportem nr VIII IUNG-PIB za okres od 1 czerwca do 31 lipca, sporządzonym na dzień 31 lipca 2019 r., w województwie małopolskim susza rolnicza wystąpiła w 154 gminach i dotyczyła następujących upraw:
- zboża jare: 101 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 7,08%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy zbóż jarych wyłącznie na glebach I i II kategorii;
- zboża ozime: 67 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 4,07%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy zbóż ozimych wyłącznie na glebach I i II kategorii;
- krzewy owocowe: 144 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 15,2%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy krzewów owocowych na glebach I, II, III i IV kategorii;
- truskawki: 70 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 4,8%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy truskawek wyłącznie na glebach I i II kategorii;
- rośliny strączkowe: 138 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 11,79%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy roślin strączkowych na glebach I, II i III kategorii;
- kukurydza na ziarno i na kiszonkę: 154 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 11,86%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy kukurydzy na glebach I, II i III kategorii;
-  tytoń: 102 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 8,88%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy tytoniu na glebach I, II i III kategorii;
- chmiel: 68 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 4,42%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy chmielu wyłącznie na glebach I i II kategorii;
- ziemniaki: 60 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 3,98%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy ziemniaków wyłącznie na glebach I i II kategorii;
- buraki cukrowe: 14 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 0,84%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy buraków cukrowych wyłącznie na glebach  II kategorii;
-  warzywa gruntowe: 109 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 7,74%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy warzyw gruntowych na glebach I, II i III kategorii;
- drzewa owocowe: 50 gmin zagrożonych, przy czym udział powierzchni zagrożonej wynosi jedynie 2,21%. Zagrożenie suszą dotyczy uprawy drzew owocowych wyłącznie na glebach I i II kategorii.

Po 31 lipca 2019 r. (do 6 sierpnia 2019 r.) do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie nie wpłynęły oficjalne wnioski o oszacowanie szkód spowodowanych suszą rolniczą. Z informacji telefonicznych przekazanych przez urzędy gmin wynika, że po opublikowaniu przez IUNG-PIB raportu nr VIII na dzień 31 lipca 2019 r., w którym potwierdzono wystąpienie zjawiska suszy rolniczej w województwie małopolskim, trwa przyjmowanie indywidualnych wniosków rolników o oszacowanie szkód.
Komisja Wojewody nie posiada zatem aktualnie szczegółowych danych o zakresie i wysokości szkód. Będą one znane po przekazaniu do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie zbiorczych wniosków urzędów gmin o dokonanie szacunku szkód przez Komisję powołaną przez Wojewodę.
Komisja Wojewódzka powołana jest Zarządzeniem Wojewody Małopolskiego nr 121/19 z 2 kwietnia 2019 r., w sprawie powołania Komisji do spraw szacowania szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach, na których wystąpiły niekorzystne zjawiska atmosferyczne. Dokonuje ona szacunku szkód w ciągu 2 miesięcy od dnia złożenia przez producenta rolnego do urzędu gminy wniosku o oszacowanie szkód, poprzez weryfikację na miejscu, jednak nie później niż od wschodów do czasu zbioru plonu głównego danej uprawy albo jej likwidacji. W przypadku zjawiska suszy rolniczej szacowanie szkód przez Komisję Wojewódzką może obejmować wyłącznie te uprawy rolne prowadzone na wskazanych kategoriach gleb, dla których zgodnie z KBW wystąpiła susza.
W związku z wystąpieniem na terenie województwa małopolskiego w okresie od marca do lipca tego roku innych niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, tj. powodzi, gradu, deszczu nawalnego, huraganu i przymrozków wiosennych, aktualnie trwa szacowanie szkód przez Komisję Wojewódzką w gminach, które przekazały do Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie wnioski o dokonanie szacunku. W wyniku tych niekorzystnych zjawisk atmosferycznych poszkodowanych zostało 5 008 gospodarstw rolnych z terenu 58 gmin województwa małopolskiego. Uszkodzonych zostało 28 902 ha upraw rolnych i 1 070 budynków i budowli służących do produkcji rolniczej, a szacunkowa wartość szkód zgłoszona we wnioskach wynosi 151 732 281 zł.

W załączniku przedstawiamy Klimatyczny Bilans Wodny za okres od 1 czerwca do 31 lipca 2019.